Het klinkt logisch om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen leven. Maar doen we dat ook?
In de praktijk blijkt dat we dat vaak nalaten. En daar zijn allerlei redenen voor.
Ten eerste zijn er onze opvoeders, ouders, grootouders, buurvrouwen, leraren, vrienden en vriendinnen, clubgenoten, klasgenoten, etc. Al die mensen hebben invloed (gehad) op wie je bent. En veel dingen die je doet, doe je omdat je in een bepaald patroon zit. Je doet dingen, omdat je weet dat de belangrijkste opvoeders (meestal de ouders) het zouden goedkeuren.
Dat ben je je vaak niet bewust.
Een jaar na het overlijden van mijn vader (die weer 9 maanden na mijn moeder overleed) - ik was toen 32 jaar - realiseerde ik me dat ik me vrij voelde, bevrijd van me (gevoelsmatig) moeten verantwoorden naar ouders. In eerste instantie schrok ik van die constatering, en schaamde ik me er een beetje voor, tot ik bedacht dat het logisch was.
Het heeft alles met je vorming te maken en die hebben we allemaal gehad. We kopiëren allemaal deels onze ouders of anderen die we respecteren. En als we rare dingen doen, dan voelt dat ongemakkelijk omdat dat niet klopt met wat er van ons verwacht werd. En wat we dus deels van onszelf zijn gaan verwachten.
Maar door dit alles leggen we ongemerkt een deel van de verantwoordelijkheid bij onze opvoeders. We doen zoals wij denken dat zij het zouden willen of doen. We blijven vaak in een patroon, terwijl we er wellicht beter uit zouden kunnen breken.
Ten tweede is er onze partner.
Tijdens een opleiding "totale slankheidstherapie" moesten zowel cliënten als therapeuten getest worden op de vraag of ze het verschil wisten tussen hun partner en hun vader of moeder. Via een spiertest werd dat aan het onbewuste gevraagd. Meer dan de helft van de mensen (zowel cliënten als therapeuten) bleek dat niet te weten. Dat betekent dat we nogal eens de verantwoording die we eerst bij onze ouder leggen, daarna onbewust bij de partner leggen. Daarmee zijn wij niet verantwoordelijk voor onze keuzes, voor onze fouten, voor ons leven, voor onze gezondheid, voor het beheer van ons gewicht (in dit specifieke geval).
Ten derde zijn er de overheidsinstanties en andere autoriteiten. Ik liet mensen altijd een vragenlijst invullen en een van de vragen was wie er verantwoordelijk was voor jouw gezondheid. Er waren mensen die letterlijk "de overheid" invulden, of "de dokter". Daar schrok ik toch wel een beetje van.
Wie is er verantwoordelijk voor je welzijn? Is dat de overheid, zijn dat je ouders, is dat je partner?
Nee, dat ben jij!
Als je gezond wilt zijn en blijven, dan moet je je daarnaar gedragen. Hippocrates zei al dat voeding ons belangrijkste medicijn was, en ik denk dat dat nog steeds zo is. Goede voeding, goed omgaan met de dingen die je in het leven tegenkomt (stressmanagement), beweging (gezonde sport), goed drinken (zowel in kwaliteit als kwantiteit) en voldoende rust.
Als je partner bij voortduring je leven onmogelijk maakt, dan moet je weg bij die partner als er geen mogelijkheid is dat te veranderen.
Bij alles wat niet klopt in je leven ten opzichte van wat je liever zou zien, kun je zelf in actie komen.
En als het op een gebied is waar je te weinig verstand van hebt, dan zijn er deskundigen die je kunt raadplegen.
Elke dag is een nieuwe dag of een dag waarop je een 'nieuw' leven kunt beginnen.
Toen ik na mijn fietsongeluk met botbreuken en val op het hoofd enigszins van karakter veranderd bleek, en om kleinigheden heel boos werd, en toen mijn vrouw iets zei in de trant van "zo ken ik je niet als maatje", besloot ik daar iets aan te gaan doen. Ik voelde me niet oké met wie ik was geworden op dat moment. Ik besloot om dagelijks tijdens een meditatie of meditatieve bezigheid een aantal affirmaties te gaan opzeggen (zie "vragen/bidden"), want zo wilde ik niet zijn. En binnen korte tijd had ik die opvliegende boosheid voor 95% onder controle. Ik had erom gevraagd, en het lukte.
Het is maar één voorbeeld, maar zo zijn er zoveel te noemen. Op het moment dat ik niet zo snel herstelde als ik had verwacht en voelde dat het me bedrukte, had ik besloten me niet onderuit te laten halen door deze teleurstellingen. Dat voornemen maakt dat ik sta waar ik nu sta. Als ik me dat niet had voorgenomen zat ik nu wellicht aan de antidepressiva of was de relatie beëindigd zoals bij zoveel anderen. Het is het verschil tussen je opstellen als slachtoffer of als leider (van je eigen leven). Je kunt ergens 'slachtoffer' van zijn, maar dat hoeft niet te betekenen dat je je als slachtoffer hoeft te gedragen...
Op elk moment kun je je voornemen dingen te willen veranderen. Op elk moment kun je alles wat achter je ligt daar achterlaten, en werken aan een nieuwe start. Je moet alleen beslissingen nemen, prioriteiten stellen, actie ondernemen, dingen belangrijk genoeg vinden om er iets voor te doen.
En, en dat is het belangrijkst: beseffen dat jij zelf verantwoordelijk bent voor je leven, voor je gezondheid, voor je geluk. En dat wil niet zeggen dat je gezond zult blijven of dat je de gelukkigste mens zult zijn, maar wel dat jij er zelf een belangrijke steen in bijdraagt.
Het leven lijkt makkelijker als je de verantwoording aan anderen geeft, dat is waar. Dan kun je als een onschuldig kind maar raak leven. Dan kun je bij alles wat mis gaat naar anderen wijzen ("maar de overheid zei.....", " als mijn ouders nu niet.....", "niemand heeft me gewaarschuwd....", " wist ik dat de zon zo warm was...", etc).
Maar dan wordt ook door anderen jouw leven bepaald. Als je dat wilt, dan moet je het zo doen.
Maar als je zelf een vinger in de pap wilt, als je dingen in je leven anders wilt, als je wilt werken aan jezelf, als jij jouw toekomst wilt bepalen, als jij gezond oud wilt worden, dan is het handiger om te beseffen dat je zelf verantwoordelijk bent..........voor alles wat je doet, zegt, voelt, eet, drinkt, nalaat......
Soms is dat een beetje ballast, maar anderzijds is het een roer. Een roer om je eigen leven richting te geven........
