Natuurlijk hoort positief denken in dit rijtje thuis, maar niet om het positief denken op zich. Meer om de inborst die erbij hoort. Het positief denken moet van binnenuit komen, en niet geforceerd rationeel worden gedaan.

Positief denken vanuit de ratio heeft niet het effect dat je wilt, en soms zelfs een tegengesteld effect.

Ik zal ter illustratie nooit de situatie vergeten waarin ik als huisarts belandde. Mijn waarnemer had ruzie gekregen met een volwassen kind van een stervende. De patiënt was naar huis ontslagen om te sterven. Het genoemde kind echter had boeken over positief denken gelezen en dacht dat hij door positief te denken zijn vader in leven kon houden, zonder in de gaten te hebben dat het puur ontkennen van de realiteit was. En de kop in het zand steken is geen positief denken! Maar daardoor was niemand bezig met de naderende dood van patiënt, wat wel zou moeten. Ik kon dat doorbreken door iedereen apart te nemen en te vertellen hoe de vork in de steel zat. Na de schok - want iedereen verkeerde in het ongewisse - was er berusting en bijna opluchting. Er was duidelijkheid. En het normale proces kon plaatsvinden. Patiënt overleed een dag later.

Denken dat positief denken hetzelfde is als de negatieve dingen niet willen zien is gevaarlijk. Als diagnose kanker krijgen en dat vervolgens ontkennen en dat zien als positief denken, is een misvatting. De diagnose kanker horen en positief denkend verwachten dat je zult gaan genezen met de actie die ondernomen gaat worden is fantastisch. En als je er dan zelf nog wat actie aan toevoegt met bijvoorbeeld visualiseren, affirmaties, etc. maak je het nog krachtiger.

Positief denken moet dus van binnenuit komen. Het moet uit je hart komen. Vanuit je gevoel. En niet alleen vanuit je hoofd. Maar om daar te komen is het goed om het op onbelangrijke dingen en momenten wel met het hoofd te doen. Als training.

Ik noemde eerder al eens de regen. Dat is vervelend, zeker als je mooi weer verwacht en plannen hebt. De eerste ingeving is dan misschien balen of zelfs chagrijnig worden. Rationeel kun je je voornemen voortaan niet meer zo te reageren en je kunt beredeneren dat de regen goed is voor de tuin, goed is voor het stof, goed is voor mensen met hooikoorts en zorgt voor drinkwater waar delen van de wereld van verstoken zijn. Fantastisch dus die regen.

Je kunt dus jezelf aanleren - door het gebruik van je ratio - om op dingen anders te gaan reageren. En als er twee kanten aan zitten meer oog te gaan krijgen voor de positieve kant. En bijna alles heeft een positieve kant.
Door dit leerproces, zul je gaandeweg steeds meer vanuit je binnenste naar de positieve kanten gaan kijken en daardoor steeds positiever gaan denken en voelen.
Ik kan me herinneren dat ik in die ontwikkeling zelf een poosje overdreven positief probeerde te zijn als dingen anders gingen dan ik had gehoopt. Niet serieus, maar met een gekke bek. Het had iets cynisch, iets sarcastisch. Maar het hielp me uiteindelijk ook om toch vooral die andere kant te zien. Soms moet je jezelf trainen om dat te gaan doen. En dan zal het in eerste instantie rationeel zijn.

Maar maak nooit de fout de realiteit te ontkennen. Ook al is de waarheid nog zo hard en wreed, die moet je accepteren. En vervolgens kun je met een positieve inborst ervan proberen te maken wat ervan te maken is. Op basis van de werkelijkheid. En ik geef direct toe dat de werkelijkheid ook plooibaar is, en dat iedereen z'n eigen werkelijkheid heeft. Maar als dingen vaststaan, zoals een diagnose in de geneeskunde, dan is dat een feit (ook al is zelfs dat niet altijd waar).
Als je ontslagen bent, is dat een feit. Het heeft geen enkele zin dat te ontkennen, sterker nog, het maakt je vleugellam.

Je gaat dan handelen op een niet bestaande situatie, en dat is nooit goed. Maar je kunt wel kijken hoe je daar positief mee om kunt gaan. Verlost van die rotbaan? Die lastige collega? Nieuwe mogelijkheden? Eindelijk iets leuks gaan doen? Even tijd voor je hobby? etc.

Positief denken kan ons heel sterk maken, en heel veerkrachtig. Het maakt dat we nare situaties op een beter manier kunnen tegemoet treden. En dat het hele leven een stukje positiever wordt. Veel positiever zelfs in combinatie met de andere 'hulpmiddelen'.
Maar val nooit in de valkuil de waarheid te ontkennen. Alleen door de feiten onder ogen te zien (zie 'acceptatie') kun je adequaat reageren en handelen. En op een positieve manier naar je hand zetten.