Als je bewust leerling bent, dan sta je open voor informatie, dan ben je bereid te horen wat de ander je wil laten horen en te zien wat de ander je wil laten zien. 
Veel studenten zijn niet bewust leerling, maar zuigen alles op wat er wordt gezegd. Ze geloven alles en zijn zeer kneedbaar. Niet voor niets hebben ze voor militaire dienst het liefst dat soort kandidaten. Zodra ze even ouder zijn en meer nadenken voordat ze iets geloven, zijn ze minder aantrekkelijk.

Een ander voorbeeld is de geneeskundestudie. Vanaf het begin wordt je beïnvloed door de farmaceutische industrie en de beperkende meningen van reguliere hoogleraren. Dat heb je niet door. Je vindt ze geweldig; dus geloof je alles wat ze zeggen en is dat voortaan de waarheid. 
Bij volwassenen zie je dat soms nog wel. Goeroes zijn daar een voorbeeld van. Sektes idem dito. Op de een of andere manier weten die mensen naar zich toe te trekken die behoefte hebben aan vastigheid in de vorm van duidelijke meningen, in de vorm van een kleine wereld. Een wereld die voor hen te overzien is, waar anderen de leiding in nemen. Dat zeg ik overigens zonder mening daarover. Als mensen daar behoefte aan hebben dan is dat zo. Punt. 


Maar de meeste volwassenen zijn kritischer en laten zich niet meer zomaar wat aanleunen. Sterker nog, veel volwassenen laten zich niets meer aanleunen en zijn al 'gevormd'. Ze hebben een mening en die staat. Daar valt niets meer aan te veranderen. Onwrikbaar.


Met "Wees leerling" bedoel ik de tussenweg. Stel je bewust op als leerling, luister naar iemand die je wat wil vertellen en kijk als iemand je iets wil laten zien. Stel je open, laat toe dat er nieuwe informatie binnen komt. 
Om vervolgens op een eerlijke manier, kans gevend aan de nieuwe informatie, af te wegen of die nieuwe informatie iets toevoegt aan alles wat je al weet. Of die nieuwe informatie een reden kan zijn om dingen anders te doen of je mening een beetje te veranderen.

Dat kan alleen maar als je probeert objectief te zijn en als een objectief persoon de mening van persoon A (de nieuwe info) en die van persoon B (jouw info) vergelijkt. En kijkt wat de meest waardevolle informatie is, en wat je mening zou moeten zijn met de kennis die je nu hebt.
Een mening wordt gevormd door de afweging van voor en nadelen. Elke nieuwe informatie zou moeten maken dat je opnieuw een mening vormt vanuit het totaal aan informatie. Vaak zit dat 'opnieuw vormen van een mening' op slot.

Maar dat zou niet moeten. Elke keer als iemand iets heel zinnigs zegt wat je nog niet had meegenomen bij de vorming van je mening, zou dat een reden tot herziening moeten zijn.

Je ziet het ook mooi in het onderwijs. Vroeger op de HBS kon je al leraren selecteren in zij die ook leerling waren en zij die alleen leraar waren (hoewel het duidelijk zal zijn dat een goede leraar tevens leerling is!). De leraren die ook leerling waren konden prima met de leerlingen opschieten, die wisten waar hun interesses lagen en wisten te boeien. Soms - als dat nodig was - met heel andere stof dan hun vakgebied. De andere leraren dachten het allemaal te weten en bleven lesgeven zoals ze dat altijd al deden en verloren de aansluiting met de leerlingen. Dus snel opgebrand, veel wisselingen, ruzies in de klas, etc.

Alles verandert, continu. En daar moeten we ons deels aan aanpassen. Dat vergt inspanning en bewustwording van wat je aan het doen bent.

Dat bedoel ik als ik zeg "wees leerling".

Wees bereid te leren. Maar doe dat met de wijsheid die je al hebt. Je hebt al heel veel kennis, al is een deel daarvan gedateerd. Maar elke kennis die erbij komt maakt dat de balans - als het om je mening of gedrag gaat - in beweging komt. We moeten voorkomen dat we de balans op slot zetten en dat we denken dat we het allemaal wel weten.

Zorg dat die balans, die weegschaal, in beweging blijft. 
Alleen op die manier kun je blijven leren, kun je je blijven verbeteren, kun je het geluk gaan omarmen. En kun je je aanpassen aan deze veranderende wereld. 
Want voor een deel komt geluk door het kennen en houden van jezelf, door het open staan voor de wereld en je medemens. En dat lukt je niet als je denkt de wijsheid in pacht te hebben. Dat lukt wel door leerling te zijn..............

"Bewust leven betekent puur zijn; het houdt in dat je eerlijk en open luistert en reageert op anderen; het houdt in 'zijn in het moment'."
(Sidney Poitier)